Kociewie

Kociewie to drugi co do wielkości (po Kaszubach) zwarty etnicznie i kulturowo region Pomorza. Jego obszar obejmuje około 3100 km2 powierzchni w większości należący administracyjnie do województwa pomorskiego (28% leży w województwie kujawsko–pomorskim). Stolicą Regionu jest 48 tyś. Starogard Gdański, który pełni zarazem funkcję siedziby Powiatu Starogardzkiego.

Położenie regionu wyznacza wschodni brzeg stukilometrowego odcinka dolnej Wisły, od południa zaś granicę Kociewia wyznaczają miejscowości Łążek, Drzycim i Gruczno. Najbardziej niewyraźne jest rozgraniczenie zachodnie, można je jednak w przybliżeniu określić jako ziemię na południe od wsi Nowy Wiec, dalej przez Wysin, Stare Polaszki, Konarzyny, Czarną Wodę i Szlachtę do miejscowości Linówek. Od strony północnej rozgraniczenie to można przeprowadzić orientacyjnie szlakiem Pszczółki - Trąbki Wielkie.

Teren Kociewia, który w sensie etnicznym określa przede wszystkim gwara (jako najbardziej uchwytny element) zamieszkiwany jest przez wyrazistą grupę etniczną - Kociewiaków, którą historycznie podzielono na trzy zasadnicze grupy: kociewską (Górale, Polanie, Feteracy), kociewsko - borowiacką (Borowiaki, Borusy, Lasaki) i nizin nadwiślańskich (Nadwiślaki).

Nazwa "Kociewie" zaczęła upowszechniać się w XIX w. (Koczewie), jednak etymologiczne pochodzenie tego słowa nie jest jednoznacznie wyjaśnione. Zdaniem Stanisława Kujota - historyka i pisarza Pomorza, określenie to wywodzi się od rzeczownika "kocza", oznaczającego szałas, kuczę (chatę). Inni kojarzą tę nazwę z kotliną, kocanką, kotem, Gotami.

Mówiąc o dziedzictwie kulturowym Kociewia nie można pominąć jego zasadniczych elementów, a więc tradycji, oraz szeroko pojętej kultury duchowej i materialnej, które tworzą całościowy obraz tego zwartego etnicznie i kulturowo regionu. Świadectwem dawnej tradycji, kultury i sztuki ludowej Kociewia są zachowane do dziś zwyczaje i obrzędy. Zanikające dzisiaj charakterystyczne elementy zabudowy drewnianej wsi, jak również zachowane elementy twórczości ludowej, mające swój wyraz w malarstwie, rzeźbie, hafciarstwie, plecionkarstwie, garncarstwie, tkactwie, kowalstwie, wycinkarstwie, architekturze. Cechy mówią nam wiele o życiu Kociewiaków, ich wrażliwości w postrzeganiu świata oraz szacunku do pracy. Dawne wartości kultury i sztuki ludowej można prześledzić w zachowanych przykładach architektury, sprzętach domowych, rzeźbie przydrożnej (kapliczki) itp. Relikty tej twórczości pochodzą głównie z XIX w. i początku XX w., jednak znaleźć możemy również przykłady z końca XVIII w. Dosyć bogate zbiory sprzętów domowych, narzędzi gospodarskich, wyrobów rzemiosła i sztuki ludowej Kociewia zgromadzono w muzeach m.in. w Muzeum Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim, Muzeum Etnograficznym w Toruniu, Muzeum Dolnej Wisły w Tczewie, Muzeum Ruchu Ludowego w Piasecznie, Kaszubskim Parku Etnograficznym im.Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich oraz wielu